Veiligheidsmaatregelen bij werken op hoogte
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Procedures en voorzieningen om het risico op vallen en andere ongevallen tijdens werkzaamheden op hoogte te minimaliseren.
Omschrijving
Werken op hoogte houdt in dat werkzaamheden worden uitgevoerd waarbij er valgevaar bestaat, vaak gedefinieerd als een hoogte van 2,50 meter of meer, maar risico kan ook bestaan bij kleinere hoogtes, bijvoorbeeld boven water of verkeer. Dit brengt aanzienlijke risico's met zich mee, waaronder vallen van hoogte, vallen door openingen en vallende voorwerpen. Om deze risico's te beheersen, zijn er wettelijke voorschriften en maatregelen opgesteld.
Wetgeving en Risico's
De basis voor veilig werken op hoogte ligt in de Arbowet en het Arbobesluit. Artikel 3.16 van het Arbobesluit behandelt specifiek het voorkomen van valgevaar en de maatregelen die werkgevers moeten nemen. Werkgevers zijn verplicht een Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) uit te voeren voor werkzaamheden op hoogte. Naast vallen van hoogte zelf, zijn struikelen, uitglijden, en het verkeerd gebruiken van arbeidsmiddelen veelvoorkomende oorzaken van ongevallen, ook op lagere hoogtes.
Maatregelen
Bij het nemen van veiligheidsmaatregelen wordt de arbeidshygiënische strategie gevolgd, waarbij collectieve maatregelen prioriteit hebben boven individuele beschermingsmiddelen. Collectieve valbeveiliging beschermt meerdere personen tegelijk en omvat voorzieningen zoals steigers, stellingen, bordessen, werkvloeren, hekwerken en leuningen. Permanente collectieve beveiliging is altijd aanwezig (bv. permanente hekwerken), terwijl mobiele collectieve beveiliging tijdelijk wordt geplaatst (bv. rolsteigers, vangnetten). Als collectieve maatregelen niet toereikend of mogelijk zijn, kan individuele valbeveiliging worden ingezet. Dit betreft persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) zoals een harnas, valblok, werklijn en ankerpunten. Ankerpunten moeten voldoen aan normen en regelmatig gekeurd worden. Het gebruik van ladders is slechts in uitzonderlijke situaties toegestaan voor werkzaamheden op hoogte en vereist specifieke voorzorgsmaatregelen.
Vergelijkbare termen
Valbeveiliging |
steigerwerk |
persoonlijke beschermingsmiddelen
Gebruikte bronnen: